تعیین مناسب‌ترین مرجع استاندارد نمایه توده بدن برای تشخیص کودکان چاق دبستانی ایرانی

سابقه و هدف: برای تشخیص اضافه وزن و چاقی کودکان از حدود مرزی تعریف شده نمایه توده بدن (BMI) استفاده می‌شود. در حال حاضر، می‌توان از چهار مرجع برای تشخیص کودکان چاق استفاده کرد:CDC 2000 ،IOTFT2000 و استاندارد رشد برای کودکان سنین دبستان و نوجوانان WHO 2007 و مرجع ایرانی. تاکنون در ایران مطالعه‌ای در زمینه تعیین مناسب‌ترین مرجع BMI برای تشخیص کودکان چاق انجام نشده است. از این رو، مطالعه حاضر با هدف تعیین مناسب‌ترین مرجع BMI برای تشخیص کودکان چاق ایرانی در مقایسه با ضخامت چین پوستی در ناحیه ماهیچه سه سر پشت بازو (TSF) انجام شد. مواد و روش‌ها: 6818 دانش‌آموز دبستانی شهر‌های اهواز، ‌کازرون، ارومیه و یزد به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند.‌ سن، ‌جنس، وزن(با دقت g100)، قد (با دقت cm5/0) و چین پوستی عضله سه سر بازو آنها (با دقت mm1/0) ثبت شد و سپس BMI دانش‌آموزان محاسبه شد. چاقی بر اساس BMI بالاتر از صدک 95 BMI برای سن و جنس در مقایسه با سه مرجع CDC ، WHO و ایرانی تعریف شد. در استفاده از IOTF از حدود مرزی منطبق با BMIمساوی 30 استفاده شد. صدک 95 TSF به تفکیک سن، جنس و شهر تعیین شد و 5% دانش‌آموزانی که دارای ضخیم ترین چین پوستی بودند (گروه چاق واقعی) انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل نهایی روی 6700 کودک انجام گرفت. یافته‌ها‌: تعداد کودکان چاق بر اساس TSF حدود 5% بود. درصد کودکان چاق بر اساس چهار مرجع CDC، IOTF، WHO و مرجع ایرانی به ترتیب 4/5%، 9/3%،3/6%، و 6/13% به دست آمد. میزان توافق چهار مرجع مورد استفاده با TSF برای تعیین کودکان چاق بر اساس تعیین ضریب توافق کاپا (Kappa) در حد متوسط (60/0-44/0) بود. مرجع ایرانی در چهار شهر مورد بررسی و در کل، کمترین میزان توافق را نشان داد (44/0). حساسیت و ویژگی چهار مرجع چنین به دست آمد، CDC : 61% و 5/97%، IOTF : 55% و7/98%، WHO : 2/69% و 97% و مرجع ایرانی: 3/90% و 4/%90. کمترین ارزش اخباری مثبت و کارایی مربوط به مرجع ایرانی بود. نتیجه گیری: با وجود حساسیت بالای مرجع ایرانی، ارزش اخباری مثبت(درصد شیوع بیماری) که از نظر قدرت تشخیصی هر روشی مهم‌ترین شاخص محسوب می‌شود، در این مرجع و به همان نسبت، کارایی آن در مقایسه با سایر مراجع پایین‌ترین بود. بر اساس یافته‌های مطالعه اخیر و ویژگی‌های مرجع WHO پیشنهاد می‌شود که در مطالعات آینده از مرجع WHO برای تعیین کودکان چاق استفاده شود.